Gescheurde meniscus

In dit artikel gaan we je vertellen wat een gescheurde meniscus. We vertellen wat de symptomen zijn, wat de oorzaken zijn, hoe de diagnose wordt gesteld en wat de behandelmogelijkheden zijn. Bij Kniecare hebben we veel ervaring bij het begeleiden van mensen met een gescheurde meniscus.

Je meniscus is een schokbreker in je knie. Door een trauma kan er een scheur in de meniscus ontstaan. Op het moment dat dit gebeurt voel je vaak een scherpe pijn, waarbij je soms ook een krakend geluid hoort. Je kunt soms niet meer op je been staan en je knie wordt direct dik (dit hoeft niet altijd). Het kan ook zijn dat de scheur ervoor zorgt dat je knie “op slot” staat.

Welke klachten en symptomen kan iemand hebben bij een meniscusscheur?

Een gescheurde meniscus zorgt voor directe pijn in de knie, waardoor de knie vaak niet goed belast kan worden. De pijn kan zitten aan de binnen‑ of buitenkant van je knie, meestal in de gewrichtsspleet. Is er sprake van een gescheurde meniscus, dan ontstaat er meestal ook zwelling in de knie. Deze zwelling treedt vaak binnen 24 uur op. Je kan ook het gevoel van krachtverlies hebben of het gevoel dat je door je knie heen zakt. Het kan voorkomen dat de knie door de scheur “op slot staat”. De knie kan dan niet volledig gebogen of gestrekt worden. Lees in dit artikel meer over slotklachten in de knie.

Wat zijn de oorzaken van een scheur in de meniscus?

Er zijn grofweg 2 oorzaken voor een gescheurde meniscus: een traumamoment of een scheur door degeneratie. Bij een trauma ontstaat er als gevolg van een verkeerde beweging een scheur. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren tijdens het sporten. In de meeste gevallen gebeurt dit tijdens een draaibeweging van de knie. Je kunt de meniscus ook beschadigen buiten het sporten om. Tijdens een diepe kniebuiging of hurken, gecombineerd met een draaibeweging, kan de meniscus ook scheuren.

Het komt voor dat er een scheur in de meniscus ontstaat zonder een trauma. Door de jaren heen wordt de kwaliteit van de meniscus minder; hierdoor kan er een scheur ontstaan. Er wordt dan gesproken over degeneratieve scheur van de meniscus.

Hoe en door wie wordt de diagnose gesteld en welke onderzoeken worden er gedaan?

Het stellen van de diagnose kan worden gedaan door een fysiotherapeut of een orthopeed. Ervaren fysiotherapeuten kunnen op basis van het verhaal en het lichamelijk onderzoek vaak een goede eerste inschatting maken. Bij twijfel of bij slotklachten is overleg met de huisarts zinvol. Kun je je knie niet strekken of buigen en zit de knie “op slot”, dan wordt in de richtlijn geadviseerd om de knie door een orthopeed te laten beoordelen en eventueel binnen twee weken te opereren. De orthopeed kan zo nodig aanvullend onderzoek inzetten, zoals een MRI‑scan. Zo’n onderzoek geeft vrijwel altijd duidelijkheid over de schade.

Heb je geen bewegingsbeperking en is er wel op een  MRI scan  een scheur zichtbaar, dan is een afwachtend beleid toegestaan. Niet elke scheur hoeft direct behandeld te worden.

Wat zijn de behandelmogelijkheden bij een gescheurde meniscus?

Conservatief traject

Als er geen slotklachten zijn en de knie herstelt goed van het trauma, is de eerste optie een conservatief trainingstraject. Een knie kan namelijk goed herstellen van een meniscusscheur. Dat wil niet zeggen dat de scheur altijd weer volledig geneest, maar dat de knie wel weer volledig belastbaar wordt ondanks de scheur in de meniscus. Tijdens een conservatief traject zal geprobeerd worden door training de knie weer sterk te krijgen. Belangrijke doelen die behaald moeten worden zijn: volledige mobiliteit van de knie, geen zwelling in de knie en volledige belastbaarheid.

In dit onderzoek staat beschreven dat fysiotherapie eenzelfde uitkomst heeft bij een meniscusscheur als een operatie.

Bij degeneratieve meniscusletsels wordt in de richtlijn geadviseerd minimaal drie maanden niet‑operatief te behandelen. In veel gevallen verdwijnen de klachten dan spontaan. Fysiotherapie kan daarbij helpen door de spieren rondom de knie te versterken, coördinatie te verbeteren en de belastbaarheid van het gewricht op te bouwen.

Kijkoperatie

Wanneer klachten door een conservatief traject niet verbeteren, kan een kijkoperatie (arthroscopie) overwogen worden. In de huidige richtlijn wordt een arthroscopie geadviseerd bij acute meniscusscheuren met bewegingsbeperking; de operatie vindt dan bij voorkeur binnen twee weken plaats.

Tijdens de operatie bekijkt de orthopeed middels een kijkoperatie (arthroscopie) hoe hij de meniscus het beste kan behandelen. Er zijn verschillende opties:

• Meniscushechting (repair): bij jongere patiënten met een perifere scheur in het goed doorbloede gedeelte heeft hechten de voorkeur. Door de meniscus te hechten blijft deze zoveel mogelijk intact en functioneel. Na hechten wordt meestal 4–6 weken partieel belasten geadviseerd en de knieflexie beperkt tot 90 graden; terugkeer naar sport vindt meestal na 3–6 maanden plaats.

• Meniscectomie (deel van meniscus verwijderen): meniscectomie wordt tegenwoordig alleen nog gedaan als hechten niet mogelijk is. Hoe meer meniscus er wordt weggehaald, hoe groter de kans op latere slijtage van het kniegewricht.

Aan een degeneratieve meniscusscheur wordt zelden geopereerd. Dit komt doordat onderzoek heeft aangetoond dat een operatie het risico op versnelde slijtage doet toenemen en omdat training en relatieve rust het probleem vaak kunnen oplosse.

Hoelang duurt de revalidatie na een meniscusscheur?

Elke knie is anders en elk revalidatieproces ook. Het herstel na een meniscusscheur kan enkele weken tot meerdere maanden in beslag nemen. Dit is mede afhankelijk van of je geopereerd bent of niet en de locatie van de scheur. Bij een meniscushechting duurt de revalidatie langer omdat je de knie in het begin minder mag belasten en de buiging moet beperken. Bij een meniscectomie of bij een conservatief traject kun je vaak sneller weer volledig belasten, maar blijft het belangrijk om de kracht en stabiliteit op te bouwen en de knie goed te monitoren.

De revalidatie is gericht op het volledig herstellen van je kniefunctie. Bij Kniecare maken we een persoonlijk stappenplan om naar jouw doelen toe te werken. We hebben een unieke behandelmethode om je knie te laten herstellen na een meniscusscheur. Ben je benieuwd hoe wij jou daarin kunnen helpen?

 

• Richtlijnendatabase (NOV), Behandeling meniscusletsels – Acute meniscusletsel: adviseert een arthroscopie binnen twee weken bij een bewegingsbeperking van de knierichtlijnendatabase.nl.

• Richtlijnendatabase (NOV), Behandeling meniscusletsels – Voorkeur voor hechten: voor jonge patiënten met perifere scheur in het doorbloede gedeelte wordt hechten geadviseerdrichtlijnendatabase.nl.

• Richtlijnendatabase (NOV), Behandeling meniscusletsels – Degeneratieve meniscusletsels: starten met minimaal 3 maanden conservatieve behandeling en meniscectomie alleen als hechten niet mogelijk isrichtlijnendatabase.nl.

• Richtlijnendatabase (NOV), Behandeling meniscusletsels – Afwachtend beleid en revalidatie: bij afwezigheid van bewegingsbeperking is afwachten toegestaan; na hechten wordt 4–6 weken partieel belasten en beperkte knieflexie geadviseerd, met sporthervatting na 3–6 maandenrichtlijnendatabase.nlrichtlijnendatabase.nl.