Wat is het patellofemorale pijn?

In dit artikel gaan we je vertellen wat het patellofemoraal pijnsyndroom is. We vertellen wat de symptomen zijn, wat de oorzaken zijn, hoe de diagnose wordt gesteld en wat de behandelopties zijn. Bij Kniecare hebben we veel ervaring bij het begeleiden van mensen met patellofemorale pijn.

Patellofemoraal pijnsyndroom is een verzamelnaam voor verschillende klachten aan de knie. De knieschijf heet in het latijns; patella. Het bovenbeen heet in het latijns; femur. Het patellofemorale pijn gaat dus over pijnklachten van het gewricht tussen de knieschijf (patella) en bovenbeen (femur). De locatie van de pijnklachten is verschillend.  Het komt voor bij alle leeftijden, maar meer bij jongere mensen.

Uitgebreide omschrijving van het pijnsyndroom

Wat zijn de verschijnselen van het patellofemoraal pijnsyndroom?

Het voornaamste verschijnsel is pijn. De pijnklachten bevinden zicht meestal aan de voorzijde van de knie rondom de knieschijf. Er zijn meerdere knieklachten die klachten geven aan de voorzijde van de knie zoals Osgood Schlatter, een Jumpers Knee, Sinding Larsen Johansen syndroom of een Runners knee. Er is dus een goede diagnose nodig om deze klachten uit te sluite.

Onze ervaring is ook dat de klachten op verschillende plaatsen rondom de knie worden aangegeven, zowel aan de binnenkant van de knie als de buitenkant.

Bij het patellofemoraal pijnsyndroom treedt pijn vaak op bij:

• Belasting met een gebogen knie zoals hurken of squatten
• Lang zitten met gebogen knieën
• Traplopen
• Fietsen tegen extra weerstand (heuvel op of met tegenwind)
• Sporten

Andere verschijnselen zijn:

• Het kraken van de knie tijdens bewegen
• Een instabiel of wankel gevoel van de knie

Wat zijn de oorzaken en hoe vaak komt het voor?

Het patellofemoraal pijnsyndroom is vrijwel altijd een overbelastingsblessure met soms in combinatie met een niet effectief beweegpatroon. Dat wil zeggen dat de afstemming tussen de activiteit (belasting) en de mate waarop de knie die belasting aankan (belastbaarheid) niet goed in balans is. Bijvoorbeeld vanuit het niets beginnen met hardlopen zonder een goede opbouw. Na de zomerstop beginnen met zwaar belasten tijdens het voetbal of hockey. Het is een klacht die vaak voorkomt bij jonge mensen die, al dan niet, in de groei zijn.

Andere oorzaken die ook meespelen bij het patellofemoraal pijnsyndroom zijn:

• Verminderde kracht en aansturing van de heupspieren en /of bovenbeenspieren en/of rompspieren
• Geen goede aansturing van de knie
• Niet effectief beweegpatroon
• Een val op de knie
• Verminderde soepelheid in de enkel en / of heup

In veel gevallen kunnen de klachten ontstaan omdat de knieschijf niet goed door het geultje van het gewricht loopt. Dat wordt ook wel niet goed kunnen “sporen” genoemd. Het niet goed door het “geultje” lopen kan een gevolg zijn van de bovenstaande factoren of een combinatie daarvan. De knieschijf geeft dan meer druk (meestal aan de buitenkant) in het geultje waar de knieschijf doorheen loopt. Dat hoeft in eerste instantie geen probleem te zijn, maar als je je knie te vaak (over)belast en je niet effectief blijft bewegen kan dit klachten gaan veroorzaken.

Onderzoek en diagnose van het pijnsyndroom

Voordat je kan beginnen met het herstel moet je knie en rest van het lichaam goed onderzocht worden. Hoe staat het met de soepelheid van de spieren en gewrichten? Hoe sterk ben je in bepaalde spiergroepen en hoe goed kun je bewegen? Maar ook, hoe ga jij met de klachten om? Ben je bang om te bewegen? Of doe je juist veel te veel? Dit zijn zeer belangrijke aspecten die bepalen of jij goed kunt herstellen. De uitkomsten uit dit onderzoek bepalen hoe je trainingstraject eruit gaat zien en wat je moet gaan trainen om van je klachten af te komen.

Wat kun je er zelf aan doen?

Bekijk hieronder een oefening waar je meer kunt starten als last hebt van het patellofemoraal pijnsyndroom.

Een belangrijk punt is om in het dagelijks leven effectiever te bewegen. Zorg ervoor dat je knie in lijn beweegt met je heup en enkel zodat je knie niet naar binnen beweegt. Hier moet je opletten tijdens het opstaan vanuit een stoel, normaal lopen, traplopen en fietsen. Het goed in één lijn bewegen zorgt ervoor dat je knie effectiever belast wordt.

Pijnvermindering

We willen eerst een misverstand uit de wereld helpen. Tapen zorgt er niet voor de je knie zwakker wordt. Het helpt je knie juist sterker te worden, Het doel van de tape is in eerste instantie; pijnvermindering. Als je minder pijn hebt, kun je beter belasten tijdens trainen en kun je juist beter je spierkracht en coördinatie trainen. Pijn is vervelend en niet fijn, maar het heeft een groot nadeel. Het geeft een signaal af naar spieren waardoor deze minder goed gaan werken, Inhibitie noemen ze dat. Dus tape zorgt voor pijnvermindering, je kunt beter trainen en de spieren krijgen geen negatieve signalen.

Goede afstemming van belasting

Het is ook van belang om een goede afstemming te hebben tussen je belasting en de belastbaarheid van de knie. Bij patellofemorale pijnklachten is minder vaak trainen of minder intensief sporten het eerste wat je kunt doen. Het stoppen van sporten is niet aan te raden. Je mag beste sporten mits je maar niet overbelast. Hoe weet je nu of je overbelast? Je kunt de volgende regel vrijwel altijd toepassen.

Op een schaal van 10, waarbij 0 géén reactie is en 10 de ergste pijn de je je kan voorstellen, mag je tijdens activiteiten en sporten met patellofemorale pijnklachten  een reactie ervaren van 3 á 4 voelen. Als je stopt met belasten is het belangrijk dat deze reactie vrijwel direct verdwijnt. Na het belasten mag deze reactie maximaal 24 uur aanhouden.

Is je reactie hoger dan 4 en / of is deze stekend van aard? Dan ben je niet effectief aan het belasten en waarschijnlijk aan het overbelasten.  Duurt de reactie na het sporten langer dan 24uur? Dan heb je ook je knie teveel belast. Pas de volgende keer je belasting aan.

Als dit meer in balans is en daardoor minder klachten hebt  kun je middels training je belastbaarheid, je spierkracht en je coördinatie gaan trainen.

Hoe gaat het verder bij een patellofemoraal pijnsyndroom?

Het patellofemoraal pijnsyndroom is een hardnekkige klacht, die lang kan duren. De klacht gaat niet vanzelf over. We weten ook dat niet iedereen volledig van de klachten zal herstellen. Het patellofemoraal pijnsyndroom is niet in korte tijd op te lossen. Zoals je zelf waarschijnlijk al weet kan het lang duren, soms wel langer dan 1 jaar. Echter met een goede behandeling, zoals eerder beschreven, heb je een vele grotere kans op volledig herstel.